Dialog to rozmowa przelana na formę tekstową, a zatem zastępuje niejako wypowiedzi co najmniej dwóch osób. Dobrze skonstruowane dialogi umożliwiają czytelnikom obserwację bohaterów i lepsze zrozumienie ich charakterystyki, dlatego tak ważne jest, aby podczas pisania własnej książki zwracać szczególną uwagę na ich poprawność. Właśnie tę kwestię omówimy szerzej w naszym dzisiejszym artykule.
W tym artykule przeczytasz o:
Jak poprawnie pisać dialogi?
Aby napisać dobre dialogi, nie wystarczy jedynie zastosować zasady ich poprawnego formowania, ale również wziąć pod uwagę szereg innych aspektów.
Dialog ma tworzyć wrażenie naturalnej wymiany zdań dwóch bohaterów, a także eksponować ich indywidualne cechy.
Zanim przejdziemy do kwestii czysto merytorycznych, skupmy się jednak na wspomnianej poprawności. Poniżej prezentujemy Ci garść zasad, które należy bezwzględnie stosować podczas pisania dialogów.
- Każdą wypowiedź zacznij od nowego wiersza oraz półpauzy:
– Czy będziesz dziś na czas?
– Robię co w mojej mocy.
– Czyli możesz się spóźnić?
– Niestety tak.
Jeśli każde kolejne sformułowanie znajduje się w nowym wierszu, odbiorca w sposób naturalny czyta dialog i nie musi domyślać się, kto wypowiada dane zdanie, ponieważ zwykle przyjmuje się kolejność naprzemienną.
- Jeśli daną wypowiedź chcesz wzbogacić czasownikiem, po skończonej kwestii ponownie zastosuj półpauzę i umieść czasownik rozpoczynając od małej litery. Jeśli dodatkowo chcesz użyć imienia bohatera, umieść je po czasowniku:
– Jeszcze nie śpisz? – zapytał Marek, przecierając oczy ze zdumienia.
– Już nie śpię! – odpowiedział Kornel, uśmiechając się lekko.
- Jeśli dialog prowadzony jest z perspektywy głównego bohatera i chcesz to podkreślić, wypowiedź zakończ kropką i rozpocząć nowe zdanie półpauzą:
– Cześć, jestem Andy. – Wstała, by podać mi dłoń.
– Cześć, miło mi. Ja jestem Marcus. – Odwzajemniłem uścisk dość niepewnie.
- Wplatanie narracji w dialogu powinno być oddzielane półpauzami z dwóch stron:
– Oddaj to – powiedział – ja to zrobię.
Pamiętaj jednak, że jeśli na końcu kwestii narratora znajdzie się kropka, dalszą wypowiedź lub część narracji musisz rozpocząć od wielkiej litery.
- Niezależnie od tego, jak długa narracja pojawi się po wypowiedzi jednego z bohaterów, możesz wprowadzić po niej dalszą część dialogu:
– Aha – odpowiedziała Anna. – Trudno się z tobą rozmawia. Może lepiej już pójdę – Skierowała się w kierunku drzwi. – I nie dzwoń do mnie proszę, chcę spędzić wieczór w spokoju.
- Jeżeli dalsza część dialogu wprowadzana jest przy użyciu czasowników oznaczających mówienie, należy poprzedzić je dwukropkiem:
– Pana makaron– powiedział kelner i dodał: – smacznego.
To oczywiście nie wszystkie zasady obowiązujące podczas tworzenia dialogów. Wiele z nich jest dość nieoczywistych i nietypowych, dlatego m.in. z tego powodu tak ważne jest skorzystanie z usług profesjonalnego korektora oraz redaktora po zakończeniu dzieła.
Prowadzenie dialogu w opowiadaniu
Dialog to jeden z podstawowych elementów każdej książki, która zawiera fabułę. Jest kluczowy również w przypadku opowiadań. Warto zatem pamiętać, że dialog umieszczony w treści nie będzie prezentował się w 100% tak samo, jak realna rozmowa. Z tego powodu staraj się unikać kolokwialnych przerywników i sformułowań typu: także wiesz…, yyy itd. Tego typu zabiegi są oczywiście dopuszczalne, ale w odpowiedniej formie: np. hmm, no cóż, a zatem.
Dlaczego to tak istotne? Ponieważ dialog pomiędzy dwoma bohaterami ma na celu przede wszystkim ewoluowanie fabuły i wniesienie do całości dzieła nowych faktów, istotnych wniosków czy zapowiedzenie konkretnych wydarzeń. Dialog nie powinien być laniem wody, a raczej nieść określoną wartość dla czytelnika.
Co jeszcze jest ważne w dobrym dialogu?
Tak jak już wspomnieliśmy, dobry dialog to nie tylko zastosowane zasady językowe, interpunkcyjne czy ortograficzne, lecz także merytoryka i szereg innych elementów. Na co jeszcze warto zwrócić uwagę? M.in. na ton głosu bohatera czy mowę ciała. Jeśli zależy ci, aby czytelnik maksymalnie dobrze zrozumiał istotę wypowiedzi danego bohatera, postaraj się oddać ją możliwie najbardziej szczegółowo. Ton głosu możesz podkreślić nie tylko za pomocą znaków interpunkcyjnych, ale również czasowników. Po zakończonej kwestii warto zatem dodać np.: krzyknął, szepnął, westchnął, zaśmiał się, co automatycznie odda nastrój danego bohatera.
Nie bez znaczenia jest również wspomniana mowa ciała. Jeśli pokażesz czytelnikowi, co konkretnie robi bohater, pomożesz mu lepiej zaprojektować scenografię i obraz danej sytuacji w jego głowie. Gesty czy drobne czynności są w tym przypadku naprawdę istotne, dlatego nie bój się umieszczać ich wewnątrz dialogów. Mrugnięcie okiem, uśmiech, marszczenie brwi, odwrócenie wzroku czy nawet podrapanie się po głowie to czynności, które zazwyczaj wykonujemy w określonych sytuacjach, dlatego niejako programują one fabułę i zwiększają wartość całego dialogu.
Poprawne konstruowanie dialogów może niejednokrotnie przesądzić o sukcesie całego dzieła. Opisy fabuły czy narracja mogą być bowiem zredagowane mistrzowsko, jednak jeśli dialogi będą mało wciągające i wartościowe, czytelnicy mogą niestety dość szybko zniechęcić się do dalszej lektury. Z tego powodu zdecydowanie warto poświęcić nieco więcej czasu na ich odpowiednie dopracowanie.
